De opiniërende stemmen in de samenleving vertrouwd maken met de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen: dat is wat de UN City Hall Talk die vandaag gehouden wordt in het Hasseltse stadhuis beoogt. Die Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen, afgekort tot SDG's, zijn de opvolgers van de meer vertrouwd in de oren klinkende Millenniumdoelstellingen. Een aantal van de 17 SDG's kan je nog terugvoeren tot het elimineren van (zuiderse) armoede en alles wat daaromheen hangt, maar ze bevatten ook grote uitdagingen voor de ontwikkelde landen en het bedrijfsleven: innovatie, duurzame consumptie en productie, klimaat, biodiversiteit, ... De SDG's spreken niet alleen de regeringen van landen aan, maar ook lokale overheden, net omdat van hen een grotere dynamiek wordt verwacht.

ALGEMENE PIJLERS, SPECIFIEKE PROJECTEN

Naast de 17 hoofd- en maar liefst 169 subdoelstellingen vallen de SDG's ook nog onder de 5 'P's': het gaat achtereenvolgens om de pijlers Partnership, People, Prosperity, Peace en Planet. Hoewel dit zeer algemene termen zijn, kunnen ze toch geplaatst worden bij zeer specifieke projecten. "Die komen ook aan bod in de Hasseltse UN City Hall Talk", zegt Joost Venken, schepen voor Duurzaamheid. "In de volgorde die hierboven is opgenomen gaat het om Architecten Zonder Grenzen, Gastvrij Hasselt, De Drempelmeter, Halte 24 en Klimaatadaptatie. Architecten Zonder Grenzen is een van oorsprong Hasseltse vzw die de betrachting heeft om westerse architecten bijstand te laten verlenen aan hun collega's in het Zuiden. De Drempelmeter is een Hasselts project dat nagaat of je alle mensen, ook de kwetsbaren in de samenleving, kan betrekken wanneer het erom gaat deel te nemen aan vrije tijds-, cultuur- en dienstenorganisaties. Er mogen m.a.w. geen participatiedrempels meer bestaan. En Halte 24 is dan weer een plaats dicht bij het station waar (hang)jongeren terechtkunnen. Het project kadert in het VoltHaplan dat de stationsbuurt meer leefbaar moet maken."

TRADITIE VAN VOORUITSTREVEND DUURZAAMHEIDSBELEID

Stad Hasselt organiseert deze City Hall Talk niet alleen. Ze doet dat samen met CIFAL Flanders. Dat is een soort Vlaams opleidingsinstituut dat opereert onder de vleugels van de VN. Stad Hasselt is ook niet de enige stad die een soortgelijke infosessie organiseert. Het evenement, met ruim 60 inschrijvingen, is niettemin ingebed in een jarenlange traditie van een vooruitstrevend duurzaamheidsbeleid dat zich bv. recent nog uitte in initiatieven rond energie, klimaat, duurzame mode, eerlijke handel, ?

LEREND PARTICIPATIEF NETWERK

"Onze stad laat het hier evenwel niet bij", weet Venken. "Met een namiddagje goede voornemens kom je er immers niet. Hasselt ziet de UN City Hall Talk als een startpunt van een lerend participatief netwerk. De bedoeling is dat de deelnemers aan deze sessie in de toekomst vanuit een gezamenlijke interesse voor de SDG's en een bezorgdheid voor de toekomst van de wereld, doelbewust kennis en ervaringen zullen uitwisselen. Deze kruisbestuiving zal ongetwijfeld leiden naar nieuwe inzichten, oplossingen of werkwijzen omtrent de verschillende thema's die de SDG's behelzen."

CONCRETE INITIATIEVEN

Dat is een hele mondvol. Om een en ander ook daadwerkelijk vlot te trekken zal Stad Hasselt daarom structurele, concrete initiatieven nemen en aanbieden aan de gegadigden. "Voor het eigen personeel lopen er al acties en voorts is onze stad bezig met bv. het uitwerken van fair trade inovatielabs. Het zijn die formele samenkomsten die op een informele wijze leiden tot kennis- en ervaringsoverdracht. We denken er zelfs aan om aan ondernemingen een in-house training op maat te geven", concretiseert de Hasseltse schepen.

PILOOTGEMEENTE

Vormen de SDG's een mondiale uitdaging, dan is de toepassing ervan op het lokale niveau er een voor Hasselt. Omdat ook steden begeleiding en informatie-uitwisseling kunnen gebruiken, heeft de provinciehoofdstad zich kandidaat gesteld bij de VVSG om een van de Vlaamse SDG-pilootgemeenten te worden.

LEIDRAAD VOOR BEHEERS- EN BELEIDSCYCLUS

"Het is misschien een verre droom, maar bij het samenstellen van de volgende Beheers- en Beleidscyclus ? zo'n beetje het zesjarenplan van de volgende legislatuur ? zou het prettig zijn mochten bestuur en administratie zich door de SDG's laten leiden. Die laatsten lopen tot 2030. Het zal immers aan de basis zijn dat de ommekeer op gang komt. Mondiaal denken, maar lokaal handelen dus", besluit Venken.

*** DEZE TOESPRAAK WERD GEHOUDEN DOOR JOOST VENKEN ALS INTRODUCTIE TOT DE CITY HALL TALK ***

Geachte aanwezigen,

We zijn hier om de lof der duurzaamheid te bezingen. Het begrip is aan inflatie onderhevig, want tegenwoordig is alles 'duurzaam': als het maar lang meegaat, dan is het duurzaam. Soms wordt die enige eigenschap een beetje misleidend gebruikt als milieuvriendelijk verkoopargument. 'Je moet het niet te snel weggooien', weet je wel. Probleem is dan vaak dat àls het toch zo ver komt, je er geen kant meer mee op kan. Ik zou bijna een pleidooi willen houden om het woord 'duurzaam' dezelfde bescherming te bieden als 'bio'. Is iets niet duurzaam in de ecologische zin van het woord, dan mag het die titel ook niet langer dragen. Maar dat is voer voor een andere discussie.

TOEKOMSTIGE GENERATIES

Wanneer we hier vanavond over duurzaamheid spreken, dan hebben we het wel degelijk over die andere soort. Om het met de definitie van het Brundtland-rapport te zeggen: "Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen."

VIJF PIJLERS

Dit jaar is het 30 jaar geleden dat dit VN-rapport verscheen en de inhoud ervan is nog steeds brandend actueel. In die mate zelfs dat de VN er zowat anderhalf jaar geleden 17 grote en 169 kleine doelstellingen heeft rond opgebouwd. Allen steunen ze op vijf pijlers: Partnership, People, Prosperity, Peace en Planet.

VOORZICHTIG OMSPRINGEN MET DE AARDE

Dit pakket Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen, SDG's in een mooie Engelse afkorting, is de opvolger van de meer gekende Millenniumdoelstellingen. De VN ? dat zijn toch maar mooi alle landen van de wereld ? erkennen met de SDG's dat de aarde bedreigd is in haar voortbestaan als we er niet voorzichtig mee omspringen. Ze richt zich met deze doelstellingen dan ook niet alleen tot de ontwikkelingslanden. Ook de ontwikkelde wereld krijgt een flinke boterham voorgeschoteld. Dat gaat van het bedrijfsleven (duurzame productie, duurzame innovatie), over de steden (inclusie, veiligheid) tot, jawel, de hele wereld (klimaatverandering).

RECHTEN VAN DE PLANEET

Het siert de VN dat ze deze doelstellingen in amper drie dagen tijd op papier kreeg. Voor een definitief klimaatakkoord waren 21 conferenties nodig. Het besef dat het de hoogste tijd is om er iets aan te doen, bestaat wereldwijd. Je zou de SDG's daarom bijna durven omschrijven als een Universele Verklaring voor de Rechten van de Planeet. 'Planeet' omdat ook wij daar deel van uitmaken.

INTEGRALE BENADERING

De SDG's hebben een integrale benadering: alles hangt met alles samen. Mensen die honger hebben, denken niet in de eerste plaats aan de planeet. En geef hen eens ongelijk. Maar naarmate de menselijke basisbehoeften verder ingevuld raken en het goed om leven is voor iedereen, zullen we samen ? Noord, Oost, Zuid en West ? moeten inzien dat onze manier van leven vatbaar is voor kritiek. En verduurzaming.

SDG'S TOEPASSEN OP LOKAAL VLAK

Vanavond staan we evenwel stil bij hoe we de SDG's kunnen toepassen op lokaal vlak. Hoe kunnen we de mondiale uitdagingen waar we voor staan te lijf gaan op lokaal vlak? De zwarte armoede uit de tijd van Daens is hier bijna uitgeroeid, dus dit geeft onze samenleving enige ademruimte om te kijken naar wat we méér kunnen halen uit de 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. Ik ben dan ook niet een beetje trots dat we vanuit Hasselt voor elke pijler met gemak een organisatie of initiatief hebben gevonden dat een lokale invulling geeft aan die wereldwijde SDG's.

HASSELT KENT TRADITIE IN DUURZAAMHEIDSBELEID

Zonder pocherig te willen doen, meen ik te mogen zeggen dat Hasselt al een jarenlange traditie kent van een vooruitstrevend duurzaamheidsbeleid. Recent geleden uitte zich dat nog in initiatieven rond energie, klimaat, duurzame mode, eerlijke handel, ?

LEREN VAN ELKAAR

Vormen de SDG's een mondiale uitdaging, dan is de toepassing ervan op het lokale niveau er een voor Hasselt. In dat kader past ook deze City Hall Talk. Maar hier mogen we het niet bij laten. Met een avondje goede voornemens kom je er immers niet. Hasselt ziet de UN City Hall Talk als een startpunt van een lerend participatief netwerk. De bedoeling is dat de deelnemers aan deze sessie in de toekomst vanuit een gezamenlijke interesse voor de SDG's en een bezorgdheid voor de toekomst van de wereld, doelbewust kennis en ervaringen zullen uitwisselen. Deze kruisbestuiving zal ongetwijfeld leiden naar nieuwe inzichten, oplossingen of werkwijzen omtrent de verschillende thema's die de SDG's behelzen. Het pleziert mij dan ook dat dit een divers publiek is. We kunnen alleen maar van elkaar leren.

AANBOD OP MAAT?

Om een en ander ook daadwerkelijk vlot te trekken zal onze stad structurele, concrete initiatieven nemen en aanbieden aan de gegadigden. Voor het eigen personeel lopen er al acties en voorts is Hasselt bezig met bv. het uitwerken van fair trade innovatielabs. Het zijn formele samenkomsten die op een informele wijze leiden tot kennis- en ervaringsoverdracht. We denken er zelfs aan om aan ondernemingen een in-house training op maat te geven.

SDG'S LEIDRAAD BEHEERS- EN BELEIDSCYCLUS

Het is misschien een verre droom, maar bij het samenstellen van de volgende Beheers- en Beleidscyclus ? zo'n beetje het zesjarenplan van de volgende legislatuur ? zou het prettig zijn mochten bestuur en administratie zich door de SDG's laten leiden. Die laatsten lopen tot 2030. Het zal immers aan de basis zijn dat de ommekeer op gang komt. Mondiaal denken, maar lokaal handelen dus.

Ik laat verder het woord aan de experten. Zij geven u kennis en ervaring mee. Daarmee wordt ook uw belangrijkste verwachting van de avond ingevuld.

Ik dank u.

Joost Venken - Schepen van Duurzaamheid - 18 april 2017 - Stadhuis Hasselt