Elf Hasseltse scholen stappen mee in een project van stad Hasselt om hun speelplaatsen te ontharden en om te vormen tot aangename groene ruimtes waar gezond spelen centraal staat. “Groene speelplaatsen maken niet alleen gelukkiger binnen de schoolmuren: ze hebben een positief effect op de hele buurt”, zeggen schepenen Joost Venken en Habib El Ouakili.

Hasselt is een echte onderwijsstad met tienduizenden leerlingen in het lager en secundair onderwijs. Heel wat van deze scholen zijn gelegen binnen de Singel, een gebied waarbinnen het stedelijk hitte-eilandeffect zich op warme dagen sterk laat voelen. Grote verharde oppervlakten zorgen ervoor dat de temperatuur er sneller en hoger oploopt dan elders in de stad.

Ook binnen de schoolmuren is dit effect voelbaar en zichtbaar. “Speelplaatsen zijn traditioneel oases van asfalt en beton. Verharding wegnemen en vervangen door aantrekkelijk groen heeft een duidelijk positieve impact op de jongste Hasselaren én hun leefomgeving”, zegt schepen van Klimaat Joost Venken.

Speelplaatsen zijn traditioneel oases van asfalt en beton. Verharding wegnemen en vervangen door aantrekkelijk groen heeft een duidelijk positieve impact

“In juni lanceerde het stadsbestuur daarom een oproep naar alle Hasseltse lagere en secundaire scholen met de vraag: wie zet de stap naar een buitenruimte die beter aangepast is aan de noden en mogelijkheden van de leerlingen, de buurt en het klimaat? Elf scholen hebben hier principieel met interesse op geantwoord”, verduidelijkt schepen van Onderwijs Habib El Ouakili.

Het project wordt ingediend binnen de oproep ‘Natuur in je buurt’ van de Vlaamse overheid. Eerder won stad Hasselt binnen deze oproep al een prijs van 250.000 euro voor de heraanleg van het Kapermolenpark en 50.000 euro voor de bescherming van oude bomen in het stadscentrum.

Vernieuwende aanpak

Scholen zijn letterlijk en figuurlijk geen eilanden in de samenleving: het project speelt daarom sterk op de verbondenheid met de omgeving in. “We geloven in deze vernieuwende aanpak waarbij we de handen in mekaar slaan”, aldus de schepenen.

“Waar we bij vorige winnende projecten bezieler en uitvoerder waren, nemen we in deze als stad specifiek de regisseursrol op. Door projectpartners met expertise samen te brengen en scholen te ontzorgen, werken we drempels weg om de speelplaats te vergroenen. In een volgende fase, wanneer het project positief wordt beoordeeld door de hogere overheid, start er met een selectie van de betrokken scholen een participatief proces. Dat wordt begeleid door Milieuzorg Op School en zal leiden tot een visie op groen en een gedragen ontwerp voor de speelplaats. Belangrijk bovendien is dat de groene speelplaats een voordeel moet zijn voor de hele buurt. Scholen dienen ze bijvoorbeeld minstens tien jaar te onderhouden waardoor de voordelen op lange termijn gewaarborgd zijn.”

“Op een eerste, meest zichtbare niveau komt dit project uiteraard onze leefomgeving ten goede”, zegt Venken. “Scholen met natuurrijke speelplaatsen functioneren als groene stapstenen die grotere natuurgebieden buiten de stad met elkaar verbinden. Zo levert de speelplaats een bijdrage aan het behoud van de biodiversiteit. Op korte maar ook op lange termijn: leerlingen die meer in contact komen met groen, raken er meer vertrouwd met de natuur en de biodiversiteit."

Daarnaast verhogen meer natuurlijke schoolomgevingen de stedelijke veerkracht in de aanpak van een opgewarmd klimaat, de zogenaamde klimaatadaptatie. Groen heeft een afkoelend effect op warme dagen, het bevordert de luchtkwaliteit en de waterhuishouding. Dat die adaptatiemaatregelen nodig zijn, is met de vele hittedagen deze zomer alleen maar duidelijker geworden. Als stad zetten we daar nadrukkelijk op in.”

Studies tonen aan dat een natuurlijke speelplaats zorgt voor een betere mentale en fysieke gezondheid

Daarnaast heeft een vergroende school ook een belangrijk effect op de gezondheid van jongeren. “Studies tonen aan dat een natuurlijke speelplaats zorgt voor een betere mentale en fysieke gezondheid en betere schoolprestaties bij kinderen met gedrags- of leerproblemen. Bovendien zijn jongeren minder geneigd om negatief gedrag en pestgedrag te vertonen doordat kinderen zich minder vervelen”, besluit El Ouakili. “In Vlaanderen kampt een op de vijf kinderen met overgewicht Slechts tien procent van Vlaamse scholieren beweegt voldoende per dag. Een gevarieerde groene speelplaats zet leerlingen aan om te bewegen in de frisse lucht.”

Het vergroenen van speelplaatsen is een van de acties uit het Hasseltse klimaatactieplan. Daarmee werkt Hasselt aan de doelstellingen vooropgesteld door het Burgemeesterconvenant om tegen 2030 de uitstoot van CO2 terug te dringen met 40 procent en maatregelen te nemen die de stad weerbaarder maken tegen de gevolgen van een veranderend klimaat.