*** Deze toespraak werd gehouden op 15 december 2016 in de Raadzaal van het Hasseltse stadhuis naar aanleiding van ruim 40 jaar wereldwinkel in Hasselt en 10 jaar Fairtradegemeente. ***

Beste aanwezigen, in het bijzonder Kris en Paula, Naast schepen van onder meer Ontwikkelingssamenwerking, ben ik leerkracht geschiedenis. Ik heb dan ook de neiging om tijdens toespraken citaten van grote mensen uit mijn hoed te toveren. 'Veni, vidi, Avicii', 'Euregio!' en 'Ik heb zalen vol doen lopen, ik heb zalen leeg doen lopen'.

FIER OP EIGEN WERK

Om de zaal niet meteen leeg te doen lopen, begin ik deze speech met een citaat uit recent eigen werk. Dat van het College van Burgemeester en Schepenen. Niet dat ik vind dat wij nu al onze plaats in de geschiedenis mogen opeisen, en ook later niet, maar wel omdat ik er bijzonder fier op ben.

Eind november beslisten wij immers collegiaal om over te gaan tot de oprichting van de vzw Centrummanagement. Dat is - al te kort door de bocht - een organisatie die het winkelgebeuren in het centrum van Hasselt levendiger moet maken en moet houden.

De samenwerkingsovereenkomst tussen vzw en stad is niet het werk van één schepen, maar van een voltallig college. Het is geen slap compromis geworden, maar wel een stevig document, dat geen kleine lettertjes bevat.

AANDACHT VOOR FAIR TRADE IN HET HASSELTS SHOPPINGBELEID

De vzw Centrummanagement zal voor de komende jaren een visieplan moeten voorleggen. Bij de opmaak en voorstellen van dat visieplan is het verplicht aandacht te besteden aan eerlijke handel in Stad Hasselt. Letterlijk luidt het: "Aandacht voor initiatieven en ondernemers die maatschappelijke meerwaarde creëren: fair trade, sociale economie, werken met lokale producten, ?"

Geen Hasselts shoppingbeleid dus zonder ook regelmatige acties rond eerlijke handel.

VAN NORMAAL NAAR NORMALE GANG VAN ZAKEN

Het toont aan dat wij, de samenleving, een hele weg hebben afgelegd. Eerlijke handel is 'normaal' geworden. Je vindt tegenwoordig eerlijke producten op zowat elke hoek van de straat, in de rekken van zowat elke grote, zichzelf respecterende winkelketen.

Het is normaal geworden, maar - jammer genoeg - nog steeds niet de normale gang van zaken. Veel consumenten van hier kiezen bewuster, maar nog meer houden alleen de prijs in het oog. Dat wéten ook de producenten en distributeurs die hun rekken opsmukken met wat fair trade hier en wat korte keten daar. De bewustmaking ? hier én in het Zuiden ? is niet ten einde. De weg die nog moet worden afgelegd is ook nog lang.

VAN HOOFDPIJNWIJN TOT BESTE KOOP

Het is de niet geringe verdienste van Oxfam geweest dat het de afgelopen decennia het thema van de eerlijke handel op de wereldwijde agenda heeft geplaatst. Eerst nog met geitenwollensokken en hoofdpijnwijn, nu met modieuze fairtradekleding en wijntjes die zelfs Test-Aankoop uitroept tot de beste in hun soort. De hippies van toen zijn faire lobbyisten geworden. Vroeger waren het 'zageventen', nu zijn het 'vertegenwoordigers van het goede doel'. De nagel is dezelfde gebleven, maar de marketinghamer is steeds weer anders.

KRIS EN PAULA ALS VOORBEELD VOOR ALLE VRIJWILLIGERS

Dat alles had niet gekund zonder Kris Konings en Paula Wieërs, beiden 40 jaar gepokt en gemazeld binnen deze gewaardeerde beweging.

Kris was het nieuwjaarsgeschenk van de wereldwinkel van Hasselt. Op 1 januari 1976 sloot ze zich aan bij het filiaal in Hasselt. Ze is nog steeds actief. Vrijwillig. Ik heb mij laten vertellen dat alleen haar gitaarlessen voorrang krijgen op het werk in de Dorpsstraat.

Paula sloot enkele maanden eerder aan dan Kris. Zij is onder meer verantwoordelijk voor het begeleiden van de klassen in het basisonderwijs. Daarbij komt nogal wat kunst- en vliegwerk kijken. Ze kan daar overigens ? als circusartieste ? goed mee om.

Beiden worden hier vandaag uitgebreid in de bloemetjes gezet, maar noch Kris, noch Paula zullen het erg vinden als ik hun groep wat groter maak. Want of ze nu Annemie of Herman heten: zonder vrijwilligers in het algemeen, waren er nooit wereldwinkels geweest en was het thema nooit op zo'n grote schaal aangekaart.

HASSELT 10 JAAR FAIRTRADEGEMEENTE

Oxfam is ongetwijfeld de meest gekende naam in het wereldje van de eerlijke handel. Maar laten we niet vergeten dat ook de Vlaamse en andere overheden hun duit in het zakje doen. Hun 'duitje' zullen velen terecht denken, maar iets is nog altijd beter dan niets.

Sinds geruime tijd loopt de campagne 'Fairtradegemeente'. Ze wordt gesteund door onder meer de Vlaamse overheid. Hasselt was een van de eerste steden in Vlaanderen om die titel te behalen. We vieren vandaag dan ook niet alleen Paula, Kris en de vrijwilligers, maar ook het feit dat Hasselt al tien jaar een echte fairtradegemeente is.

TAL VAN ACTIVITEITEN

En ook dat had niet zonder vrijwilligers gekund. In wisselende samenstelling heeft de Hasseltse fairtradetrekkersgroep steeds de vinger aan de pols gehouden. Nu eens met de zachte, dan weer met de harde hand wees deze groep gemotiveerde vrijwilligers onze stad op haar verantwoordelijkheden inzake eerlijke handel.

De stad heeft ? ik ben u voor - niet altijd geluisterd, soms ook omdat het gewoonweg niet kon, maar er is wel veel verwezenlijkt op het vlak van bewustmaking. Al meerdere jaren organiseert onze stad het culinair parkfestival Amuse. Het werken met faire en korte ketenproducten is er niet aangeraden, het is er verplicht. Begin juni 2017 wordt u overigens wéér verwacht in Domein Kiewit.

Tientallen scholen hebben fairtradetheater gehad, de Hasseltse Sint verdeelt inmiddels faire chocolade en aan het begin van dit jaar organiseerde de stad een evement over faire mode. Nieuwe methoden zoals een fairtradeinnovatielab worden geïntroduceerd en lijken een mooie toekomst te hebben.

DE BOODSCHAP VERDIEPEN, MAAR OOK VERBREDEN

De boodschap verdiepen is goed, maar verbreden is zeker ook aan de orde. U en ik zijn overtuigd, maar we moeten groeien. Stad Hasselt heeft daaraan altijd in de mate van het mogelijke bijgedragen en zal dat ook in de toekomst blijven doen. Dat is althans mijn boodschap voor de jaren die komen.

Groeien is ook wat deze toespraak aan het doen is en daarom wil ik haar beëindigen. U heeft ongetwijfeld dorst en bij mij is dat niet anders. Ik hoop dat we dadelijk een informele babbel kunnen hebben over het hoe en het wat, dat we straffe plannen kunnen maken en dure eden kunnen zweren.

Kris, Paula, u allen: bedankt voor jullie vrijwillige inzet. Bedankt om die grote steen in de rivier een beetje te hebben verschoven. Bedankt omdat u mij de gelegenheid geeft samen met u te mogen werken aan die betere wereld.

En onder het motto 'Een citaat kan geen kwaad': "Men hoeft niet te hopen om iets te ondernemen, noch te slagen om te volharden." Willem van Oranje wist het al. Maar ik denk dat wij ? op de lange termijn ? samen toch wel zullen slagen.

Ik dank u.

Joost Venken - Schepen van Ontwikkelingssamenwerking