*** Deze inleiding werd gehouden op het Hasseltse 'Zonder is gezonder'-debat van 10 juni 2015. ***

Goede avond beste aanwezigen,

Als Hasselts schepen van Leefmilieu is het mij een genoegen u welkom te kunnen heten op dit 'Zonder is gezonder'-debat. Zonder pesticiden is het inderdaad gezonder en Hasselt bewijst al jarenlang dat een overheid zonder kan. Jammer dus voor diegenen die zich een Rambomes hadden aangeschaft omdat ze een jungle van stedelijk onkruid vreesden.

OVERHEDEN EN PARTICULIEREN

Ruim tien jaar geleden besliste Stad Hasselt om zelf geen pesticiden meer te gebruiken bij het verwijderen van onkruid. Het was daarmee een van de Vlaamse pioniers en liep ver vooruit op de wetgeving die sinds begin dit jaar in voege is: gemeenten, maar ook bv. sportclubs, ziekenhuizen en scholen mogen bij het onderhoud van hun terreinen geen pesticiden meer gebruiken. Iets wat trouwens ook geldt voor particulieren en 'het stuk grond van de gemeente' voor hun deur.

HASSELTS 0-GEBRUIK

14 jaar geleden al werd beslist om deze maatregel per 1 januari 2015 in voege te laten treden. Als fiere Hasselaar kan ik u zeggen dat wij bij de kop van het peloton zaten en al sinds jaar en dag een 0-gebruik kunnen laten optekenen.

SLECHTS DE HELFT

14 jaar is een lange voorbereidingstijd en toch zijn er nog steeds 145 van de 308 Vlaamse steden en gemeenten die uitzonderingen hebben aangevraagd om toch nog pesticiden te mogen gebruiken. Dat blijkt uit een parlementaire vraag van de groene Vlaamse volksvertegenwoordiger Hermes Sanctorum aan de Vlaamse minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Joke Schauvliege.

ZUUR LEEDVERMAAK

Het is met enig zuur leedvermaak dat ik u kan vertellen dat Meise vorig jaar de koploper was inzake pesticidengebruik. Meer dan 300 kg werkzame stof werd er gebruikt ? De burgemeester gebruikte het argument dat er investeringen voor moesten worden gedaan en meldde daar doodleuk bij dat zijn gemeente dit jaar ? 2015 dus ? alleen nog pesticiden zou gebruiken op gemeentelijke voetbalvelden en sportterreinen. Om dan als het vleesgeworden cynisme te eindigen met de volgende bedenking: "En als dat straks niet meer zou mogen, zullen we ons ook daarop voorzien."

Ik haal deze informatie overigens uit De Standaard, een kwaliteitskrant die je toch moeilijk van extreem ecologisch-marxistische ideeën kan verdenken.

HET GOEDE VOORBEELD GEVEN

Als schepen van Hasselt ben ik dus erg trots op mijn stad, als Vlaming een beetje teleurgesteld in de daadkracht van die 145 gemeenten die de uitzonderingen hebben aangevraagd: hoe kan je nu je inwoners of sportclubs vragen geen pesticiden meer te gebruiken, als je het zelf wel nog doet?

KWALIJKE GEVOLGEN VOOR DE GEZONDHEID

Want - we zullen het vanavond nog horen - pesticiden zijn ongezond. Ze zijn immers ontworpen om doelgericht planten of insecten te vernietigen. Welke invloeden ze hebben op de menselijke gezondheid is moeilijk rechtstreeks te meten: het zou weinig ethisch zijn mensen te onderwerpen aan grote doses van die schadelijke stoffen. Maar er zijn wél positieve verbanden aangetroffen tussen het gebruik van pesticiden en harde tumoren, leukemie, lymfeklierkanker, chromosomale afwijkingen, astma, enz.

RESTEN IN VOEDINGSWAREN

Voorts worden overblijfselen van pesticiden aangetroffen in voedingswaren. Begin maart publiceerde het Europees voedselveiligheidsagentschap EFSA zijn jaarlijks rapport met betrekking tot het onderzoek naar residuen van bestrijdingsmiddelen in voedsel. Het onderzoek werd uitgevoerd op ruim 80.000 voedingsproducten in alle lidstaten van de EU, Noorwegen en IJsland. Uit het onderzoek bleek dat 97,4% van de geteste producten een residu van bestrijdingsmiddelen bevatten dat onder de legale limiet ligt. 1.5% van de producten oversteeg die wettelijke limiet.

EUROPA VERSUS DE VS

Sta me overigens toe hierbij heel even de lopende TTIP-onderhandelingen aan te halen. De redenen om daar niet bijzonder gelukkig mee te zijn, zijn legio, maar ze belangen ook het pesticidengebruik aan. Deze onderhandelingen hebben tot doel de handel tussen de VS en de EU vrijer te maken. Waar het in dit kader bij de TTIP om draait is bv. dat Europa het voorzorgsbeginsel hanteert en de VS dat niét doen. Concreet komt het hierop neer: de EU handelt zeer omzichtig met pesticiden. Ze vraagt helaas geen nultolerantie, maar is er voorzichtig mee omdat ze schadelijk kunnen zijn. De VS doen het net andersom: pas als 100% zeker is aangetoond dat een product schadelijk is, wordt het van de markt gehaald. Het is ook in die optiek dat deze TTIP bekeken kan en moet worden.

Maar laat ik niet te technisch worden en niet alle - laten we hopen 'onbespoten' - gras voor de voeten van de andere sprekers wegmaaien. Hasselt heeft bewezen dat het zonder pesticiden kan. Hoe ook jullie dat kunnen, gaan jullie vanavond te horen krijgen.

Ik dank u.

Joost Venken