Een hele week doet schepen van armoedebestrijding Derya Erdogan, samen met een groep Hasselaren, mee aan de inleefweek rond armoede. Die wordt georganiseerd door Welzijnszorg. Met een beperkt budget van 60 euro moeten ze de week rondkomen. Met deze inleefweek proberen de deelnemers zich in te leven in de situatie van kwetsbare Hasselaren en hen nog meer een stem te geven in onze samenleving. In deze blog houdt Derya iedere dag haar ervaringen bij. 

Vrijdag 14/10: dag #7 van de inleefweek

Vandaag is het de laatste dag van de inleefweek. Na de opdracht van vandaag – draag 5 euro bij aan een de bloemenkrans voor een overleden buur – klok ik af op een budget van 21,53 euro. Dat wil zeggen dat ik dus 1/3e van mijn budget heb kunnen behouden. Ik weet niet goed hoe ik mij hierbij moet voelen. Enerzijds is het een mooie buffer die ik aan de kant kon zetten, anderzijds heb ik mezelf heel veel moeten ontzeggen: mijn sociale leven on hold gezet, een doktersbezoek uitgesteld, kopzorgen gehad. Ik heb ook geregeld smoesjes verzonnen om ergens onderuit te geraken of om oplossingen te bedenken voor acute problemen. Toch was ik blij met het netwerk van familie en vrienden dat ik heb, dat bleek echt belangrijk.
Ik besef des te meer dat elke dag geld kost. Elke dag moest ik keuzes maken en goed afwegen. Want elke keuze heeft consequenties. Continu prijzen vergelijken en jezelf elk plezier ontzeggen is bijzonder vermoeiend. Ik sliep slecht door de stress voor de volgende dag. Morgen kan ik mijn gewone leven terug oppikken maar afgelopen week laat toch een diepe indruk na. Eerlijk toegegeven: deze inleefweek was een eye-opener voor mij. Mocht het langer duren dan een week dan had ik wellicht de handdoek in de ring gegooid. Ik begrijp nu ook veel beter waarom mensen opgeven en uiteindelijk vereenzamen. Vanuit de samenleving is er ook niet altijd begrip voor de situatie van kwetsbare mensen, daardoor dragen zij veel van hun problemen in stilte.

Het bedrag dat ik vandaag nog overheb van mijn weekbudget, besluit ik te doneren aan Welszijnszorg, die daar op haar beurt lokale armoedeverenigingen mee kan ondersteunen. Mijn grootste respect ook voor deze organisaties, zij maken iedere dag weer een verschil voor een groep kwetsbare mensen die anders uit de boot vallen.

Donderdag 13/10: dag #6 van de inleefweek 

Vandaag is de voorlaatste dag van de inleefweek. Ik heb al een paar pittige dagen achter de rug. Vandaag word ik geconfronteerd met een probleem waar ik me toch wel zorgen over maak. Ik heb buikpijn die steeds heviger wordt, en dus blijft aanhouden. Ga ik naar de apotheek voor medicatie dan moet ik 25 euro van mijn budget aftrekken. Ga ik niet, dan loop ik het risico dat de buikpijn erger wordt en ik met een ernstig probleem rondloop. Een heel moeilijke afweging, want gezondheid gaat voor op alles. Zo dacht ik althans tot nu toe. Maar wat als je helemaal geen budget hebt om naar de dokter of de apotheker te gaan?
Ik snap dat medische kosten dan zakken op je prioriteitenlijstje. Via de sociale dienst van de Stad Hasselt kunnen Hasselaren met een bescheiden inkomen wel een verhoogde tegemoetkoming vragen. Dan betaal je maar 1 euro bij een doktersbezoek.
Maar die keuze is voor mij geen optie. Daarom besluit ik om een dokters- of apothekerbezoek uit te stellen. Met het risico dat de buikpijn erger wordt. En daar maak ik me echt zorgen over. Maar mijn budget laat het gewoon niet toe. Als alternatief vraag ik rond bij vrienden, collega's en familie of ze misschien een pijnstiller hebben. Zo ben ik toch even verlost van de pijn. Wat ik moet doen als de buikpijn aanhoudt, is me een raadsel. 

Woensdag 12/10: dag #5 van de inleefweek

Voor dag 5 van de inleefweek ontving ik de volgende opdracht:

• “Je mazout is op. Probeer te weten te komen wat de minimale hoeveelheid is die je kan bestellen? Welke soort mazout is het voordeligst? Kunnen rekeningen gespreid betaald worden? Is er korting te verkrijgen of zijn er nog andere oplossingen? Als je deze info hebt, wat beslis je dan om te doen? Bestel je extra mazout of doe je extra truien aan? Als je de keuze maakt om geen mazout te bestellen, zet dan de verwarming voor de rest van de week uit, je hebt ook geen warm water meer. Als je wel zou bestellen, trek dan een bedrag van je weekbudget.”

Toevallig kwam ik onderstaand bericht van een andere deelnemer tegen in de gesloten Facebook-groep van de inleefweek. Het hielp me een stuk verder bij het beantwoorden van de opdrachtvragen.

• “Na een telefoontje met een brandstoffenleverancier kwam ik het volgende te weten: de minimale hoeveelheid mazout aan huis geleverd is 500 l. Minder kan echt niet! De dagprijs voor ‘eco’-mazout is dan 1,5848 euro/l. De gewone mazout kost 1,5608 euro per liter. Het rendement van de eco-mazout is veel hoger en bovendien is deze ‘properder’ voor het milieu. Dat prijsverschil betaalt zichzelf bovendien terug, zei de zeer vriendelijke mevrouw. De betalingen worden er allemaal geregeld via hun bank. De bank bepaalt of je gespreid mag betalen of niet. Je kan er ook mazout gaan tanken aan een pomp ‘per liter’, bijvoorbeeld met een jerrycan. Vandaag kost daar 1 liter 1,676 euro. Een pak duurder dus.”

Interessant opzoekwerk dat ik nu zelf niet meer moet doen. Al had ik met die vragen ook naar het sociaal energieloket van Stad Hasselt kunnen gaan. Alle Hasselaren kunnen daar terecht met vragen over hun energiefacturen, hun verbruik, tussenkomsten, eventuele afbetalingsregelingen…
Wat mezelf betreft: ik heb op dit moment nog een budget over van 31,52 euro. Daarmee kan ik het me niet veroorloven om mazout te bestellen. De komende dagen zal ik me behelpen met wat extra truien en een dekentje. De verwarming heeft sinds april nog maar 1 dag in het weekend opgestaan dus ik ben ondertussen gewend aan temperaturen van 17°C en minder. Overdag ben ik toch niet thuis, dus extra verwarmen heeft geen zin. In de avonduren voorzie ik mij wel van een dikke trui en een extra paar kousen. Geen prettige vaststelling, maar het klopt wel dat koude uiteindelijk begint te wennen. Wat als je kinderen in huis hebt, vraag ik me af. Geen enkel kind zou mogen opgroeien in een huis zonder verwarming.

Bijkomend: ik heb geen warm water meer voor de rest van de week. Ik zou moeten afwassen en mijzelf verfrissen dus besluit ik om water te verwarmen met de waterkoker. Hier kan ik alvast even mee verder. Om te douchen kan ik smoesjes verzinnen zodat ik een aantal weken terechtkan bij familie. Als de situatie toch langer aanhoudt, ben ik van plan naar het zwembad te gaan. Twee vliegen in een klap want ik doe aan sport én ik kan mij douchen. Uiteraard gaat mij dat ook geld kosten maar dat heb ik er voor over (en de chloorgeur neem ik erbij). Ik bedenk mij dat ik waarschijnlijk sneller geholpen word als ik eerlijk ben en praat over mijn situatie, maar daar ben ik nu nog even te trots voor. Ik voel dat ik die drempel nu nog niet kan nemen.

Hoe zit het bij jou? Op hoeveel graden staat jouw thermostaat? En hoe zou jij deze opdracht aanpakken?

Dinsdag 11/10: dag #4 van de inleefweek

Inleefweek dag 4 brengt volgende moeilijke opdracht met zich mee: “Je wasmachine is stuk. Wat doe je om op korte termijn propere was te hebben? En hoe pak je het aan op lange termijn?”

Omdat ik mijn familie en vrienden niet wil lastigvallen met de vraag of ik mijn was bij hen mag doen, besluit ik om voor deze opdracht toch wat geld uit te geven. Ik heb ook niet zoveel zin in de vragen die ik zal krijgen als ik vertel dat mijn wasmachine het begeven heeft: waar ga je hem laten maken? wanneer ga je dat doen? ga je een nieuwe kopen? Allemaal vragen waar ik toch niet op ga kunnen antwoorden, want mijn budget is duidelijk: herstellingskosten of een nieuw toestel kopen zijn niet aan de orde.

Ik beslis daarom om vandaag langs te gaan bij het wassalon bij mij om de hoek. Daar kost één wasmachine draaien 3,60 euro. Dat brengt mijn budget vandaag op 32,53 euro. Ik bedenk me hoe ik op lange termijn met dit probleem om zou gaan. Ik zou iedere week naar het wassalon kunnen gaan, of sparen voor een tweedehands toestel. Dat wellicht niet zo energiezuinig zal zijn.
We hebben, in deze crisistijden, vaak de mond vol over energiezuinig leven, maar ik kom tot het besef dat dat niet altijd een keuze is. Dat je soms gewoon moet roeien met de riemen die je hebt en gaat voor de goedkoopste optie. Daarom vind ik het Papillon-project dat we een tijd geleden uit de grond stampten zo waardevol: kwetsbare Hasselaren met een bescheiden inkomen kunnen aan een kleine huurprijs per maand energiezuinige huishoudtoestellen lenen. Een project waar ik als schepen op zal blijven inzetten.

Het gaat ook om meer dan je kleren wassen alleen, bedenk ik me bij het opplooien van de was. Propere kleren hebben, je goed voelen in je kleren, het is een vorm van eigenwaarde. En daar heeft iedereen recht op.

Maandag 10/10: dag #3 van de inleefweek

Dag 3 van de inleefweek start alweer met een pittige opdracht: "Je oplader van je gsm is stuk. Koop je een nieuw exemplaar en schrap je 15 euro van je budget of zoek je een andere oplossing?"
Niet gemakkelijk. Ik heb mijn gsm echt nodig, maar tegelijk kan ik 15 euro zo vroeg op de week nog niet missen. Ik besluit om in mijn netwerk van familie en vrienden op zoek te gaan naar iemand van wie ik een oplader kan lenen. Ik gebruik een smoesje en vertel dat ik pas volgende week in de winkel geraak om een nieuwe lader te kopen. Gelukkig heeft een van mijn vrienden een extra oplader en kan ik die tot het weekend lenen. Voor nu handig opgelost, maar hoe zou ik het moeten aanpakken als ik volgende week nog steeds in dezelfde situatie zat?

Aan het begin van deze inleefweek kregen we enkele telefonie- en internetgebruikregels mee. Zo mag ik deze week niet meer dan 20 sms'en versturen, voor de rest moet ik bijbetalen. Dat had ik eerst verkeerd geïnterpreteerd zodat ik na het weekend al mijn sms'en al had opgebruikt. Omdat ik er belang aan hecht om via berichtjes toch nog contact te hebben met mensen, ga ik 1 euro per dag bijbetalen om extra berichtjes te sturen. Weer iets dat van mijn krappe budget af moet.
Wat internet betreft, mogen we iedere dag maar een half uur online voor privégebruik. Dat lukt, maar vooral ook omdat ik weet dat het maar voor één week is. Ergens doet het me ook wel deugd om even een digidetox te doen. Vaak zijn die momenten online toch maar tijdverlies. Al kan internet ook een venster op de wereld zijn, je leest er boeiende zaken en kan in contact komen met anderen. Tegelijk besef ik ook dat je steeds meer zaken online moet regelen en organiseren (voor je werk, school van de kinderen, aankopen ...). Als je dan maar beperkt op het internet kan, wordt dat een stevige drempel.

Op dag drie besef ik nog meer welke offers je moet brengen als je een beperkt budget hebt. Iedere dag moeten puzzelen is heel vermoeiend. Ik kan me inbeelden dat als je dit lange tijd moet doen, je mentale en fysieke weerstand hier erg onder lijdt. Mijn gedachten zijn deze week ook vaak bij mensen met kinderen. Hoe doen zij dit? Hoe houden zij het hoofd boven water?

Zondag 09/10: dag #2 van de inleefweek

Dag 2 van de inleefweek. Ik check mijn mailbox voor de dagelijkse opdracht en ergens hoop ik dat het iets is waarbij we geen geld moeten uitgeven. Ijdele hoop natuurlijk, want de tweede opdracht luidt als volgt: vrienden hebben je uitgenodigd om iets te gaan drinken. Je weet op voorhand hoe het eraan toe zal gaan. Om de beurt worden er "rondjes" gegeven. Eén rondje kost al gauw €12. Ga je mee, maar dan moet je wel €12 uit je enveloppe halen? Verzin je een excuus of pak je het nog anders aan?"

Met een budget van 38 euro voor de rest van de week werd ik meteen met beide voeten op de grond gezet. Ik hoef hier zelfs niet over na te denken, dit kan ik gewoonweg niet betalen. In mijn hoofd bedenk ik een resem smoesjes te bedenken om hier onder uit te muizen. Het wringt wel, je sociale leven "on hold" zetten wegens geldgebrek. Ik realiseer mij net dat ik nog nooit een drink heb moeten afslaan omdat ik er geen geld voor heb. Durf ik het aan om hierover te praten? Het zou bespreekbaar moeten zijn onder goede vrienden, toch? Ik ben de eerste die altijd en overal roept dat praten helpt, maar ik merk nu dat praten en armoede bespreekbaar verdomd veel moed vergt. Moed die ik op dit moment mis. Ik durf het niet dus laat ik het café-uitje aan me voorbijgaan.

Aangezien ik de uitnodiging heb afgeslaan, is er plots wel wat tijd vrijgekomen. Het herfstzonnetje schijnt en de tuin lonkt. Als er een plek is waar ik buiten het werk veel tijd doorbreng dan is het de tuin. Ik woon in een appartement en deel de tuin met mijn buren. Na een paar uurtjes werken, wroeten in de aarde, de laatste bloemen en oogst binnenhalen, hoofd leegmaken ... ben ik helemaal weer opgeladen. Ik realiseer mij plots dat een zinvolle dagbesteding, een hobby, iets waar je energie uit kunt halen (en energie in kunt steken) enorm belangrijk is. Maar de constante afweging "wat zal dit weer kosten" is bijzonder confronterend en vermoeiend. Rond 17u vertrek ik naar Kiewit want vanavond ga ik een laatste groet brengen aan een partijgenoot, een grote dame, die vorige week is overleden. Ik vertrek een paar uur eerder zodat ik nog even kan genieten op het Domein. En wie weet kom ik wel iemand tegen om een babbeltje mee te slaan. Tot zover dag twee van deze inleefweek.

Zaterdag 08/10: dag #1 van de inleefweek

De eerste dag van de inleefweek zit erop. Onze eerste opdracht: boodschappen doen voor de hele week. Nooit eerder stond ik erbij stil hoeveel ik aan de kassa zou afrekenen. Vlees, melk, beleg, vers fruit en groenten ... moest ik al meteen van mijn lijstje schrappen. Dat was duidelijk te duur om in mijn winkelkar te belanden. Boodschappen doen nam ook nooit zoveel tijd in beslag. Alle producten vergelijken, constant tellen en prijzen nakijken … het was tijdrovend en heel confronterend.
Eenmaal thuis had ik spijt van mijn winkelbezoek, ik kon me net niet houden aan het budget dat ik had vooropgesteld. Jammer, want daar zal ik later deze week de rekening voor moeten betalen. Het is beter dat je nog genoeg buffer overhoudt voor de dagen die volgen. Conclusie: 1/3 van je weekbudget besteden aan voeding vond ik niet verstandig. 

In de namiddag had ik een aantal werkbezoeken in de binnenstad. Ik besloot om erna onmiddellijk naar huis te wandelen, want de verleiding was groot om een koffietje te drinken. Ook dat was dus iets om rekening mee te houden. Frappant dat je moet stilstaan bij de kleine dingen die anders zo logisch lijken. Gelukkig scheen de zon en kwam ik op mijn wandeling richting thuis wat mensen tegen waarmee ik buiten nog wat heb kunnen praten. Het was een eerste confronterende dag van de inleefweek.