Het vergroenen van een stadscentrum is geen makkelijke opdracht. Stad Hasselt wil daarom een proefproject opstarten met groene voorzetgevels: een op zichzelf staand stellingensysteem dat op eender welke ondergrond voor vergroening, verkoeling en energiebesparing kan zorgen. Om het systeem uit te rollen, is een subsidie-aanvraag ingediend bij de Vlaamse Overheid.

Onze stad vormt géén uitzondering als het om het stedelijk hitte-eilandeffect (SHE) gaat: de binnenstad en omliggende dichtbebouwde stadswijken hebben in de zomer een significant hogere temperatuur dan de deelgemeenten. Het verschil kan oplopen tot zo’n 3 graden. Willen we daar meetregelen tegen nemen en de woonkwaliteit in onze stad waarborgen dan kunnen we twee dingen doen: lokaal plekken creëren waar mensen verkoeling kunnen vinden en stadsbreed de luchttemperatuur proberen verlagen.

Een verdere vergroening van onze stad kan bij beide maatregelen een waardevolle rol spelen om stedelijk hitte-eilandeffect te bestrijden. “Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. We moeten er niet flauw over doen, in ons historisch stadscentrum en de dichtbebouwde wijken errond is het niet eenvoudig om een grootschalige vergroening door te voeren. In onze smalle straten in de binnenstad is bijvoorbeeld maar weinig ruimte voor extra bomen, omdat er bovengronds te weinig vrije ruimte is of omdat ondergronds een kluwen van nutsleidingen ligt. Daarom willen we van start gaan met een proefproject waarbij we in zulke straten gevels vergroenen met herbruikbare voorzetgevels”, zegt schepen voor Natuur en Klimaat Derya Erdogan.

“Zo'n herbruikbare voorzetgevel is een los element, vergelijkbaar met een stelling, die we voor een bestaande gevel plaatsen. Deze wordt voorzien van een mix van beplanting. Het water dat nodig is voor de bevloeiing van de planten is regenwater dat we recupereren van het dak van het betrokken pand. Datzelfde water willen we op zeer warme dagen ook gebruiken om zowel de planten als de nabije omgeving te benevelen.”

Slimme sensoren voor een optimaal effect

“De aansturing van het hele systeem gebeurt via smart monitoring. Om na te gaan of de voorzetgevels het gewenste resultaat hebben, volgen we met behulp van sensoren de nodige parameters op. Hierdoor kunnen we ook gaan experimenteren en bijvoorbeeld gaan kijken met welke beplanting en intensiteit van beneveling we het beste effect bereiken."

Dit type van systeem biedt verschillende voordelen. “Zowel het aanwezige groen als deze beneveling moeten helpen om de omgevingstemperatuur te doen dalen, dat vormt het hoofddoel van dit proefproject. Groengevels verkoelen de oppervlaktetemperatuur van de achterliggende gevel tot 15,5°C aan de buitenmuur en 1,7°C minder aan de binnenmuur. Dat zorgt voor een besparing van het energieverbruik”, weet Derya. “De buitenruimte kan 4 of tot zelfs 5 °C afkoelen. Want koelere gevels geven minder warmte af. Volgens studies kan verneveling de luchttemperatuur lokaal nog met gemiddeld 0,7 tot 3°C extra verlagen.”

Daarnaast is een voorzetgevel minder ingrijpend dan een permanente groengevel die een behoorlijke investering van de eigenaar vraagt. “Zeker als je kijkt naar ons stadscentrum, waar een groot aandeel panden bestemd is voor verhuur. Via dit project kunnen we aantonen welke de visuele meerwaarde en de terugverdienkost van groengevels is en zo de drempel om een permanente groengevel aan te leggen verlagen.”

Als de Vlaamse Overheid de subsidie-aanvraag goedkeurt, zullen de eerste voorzetgevels getest worden in de winkelwandelstraten. De zoektocht naar kandidaat-panden voor de feitelijke uitrol start na de goedkeuring van steun door de Vlaamse Overheid.